บทที่1

                                                      
                                              ระบบสารสนเทศทางการบัญชีและนักบัญชี

        ระบบสารสนเทศทางการบัญชี ( Accounting Information System ) คือ ระบบที่ถูกออกแบบขึ้น       มาเพื่อแปลงหรือประมวลผลข้อมูลทางการเงิน ( Financial data ) ให้เป็นสารสนเทศที่มีประโยชน์ใน  การตัดสินใจต่อผู้ใช้ ระบบสารสนเทศทางการบัญชีจะให้ความสำคัญกับการรวบรวมข้อมูลและการติดต่อสื่อสาร    ทางการเงิน ซึ่งเป็น กระบวนการติดต่อสื่อสารมากกว่าการวัดมูลค่า โดยที่AIS จะแสดงภาพรวม จัดเก็บ จัดโครงสร้าง ประมวลข้อมูล ควบคุมความปลอดภัย และการรายงานสารสนเทศทางการบัญชี ปัจจุบันการดำเนินงานและการไหลเวียนของข้อมูลทางการบัญชีมีความซับซ้อนมาก ขึ้น  ทำให้นักบัญชีต้องกำหนดคุณสมบัติของสารสนเทศด้านการบัญชีให้สัมพันธ์กับการดำเนินงานองค์การ ประการสำคัญ AIS และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการจะมีทั้งส่วนที่แยกออกจากกันและเกี่ยวเนื่อง สัมพันธ์กัน แต่MIS จะให้ความสำคัญกับการจัดการสารสนเทศสำหรับการตัดสินใจของผู้บริหาร ขณะที่AIS จะประมวลสารสนเทศเฉพาะสำหรับผู้ใช้งานทั้งภายในและภายนอกองค์การ เช่น นักลงทุน เจ้าหนี้ และผู้บริหาร เป็นต้น

         

       รายการบัญชีที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานของธุรกิจสามารถแบ่งได้เป็น 5 วงจร ได้แก่

  1. วงจรรายจ่าย (Expenditure Cycle) ประกอบด้วยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อ การชำระหนี้

  2. วงจรการผลิต (Production Cycle) ประกอบด้วยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ การผลิต

 3. วงจรทรัพยากรมนุษย์ (Human Resources/Payroll Cycle) ประกอบด้วยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ การสรรหาคัดเลือก เงินเดือน ค่าตอบแทนของพนักงาน

  4. วงจรรายรับ (Revenue Cycle) ประกอบด้วยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ การรับเงิน

  5. วงจรการเงิน (Financing Cycle) ประกอบด้วยกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ การจัดหาเงิน การชำระเงินกู้ การจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น

        ส่วนประกอบของระบบสารสนเทศทางการบัญชี    1.เป้าหมายและวัตถุประสงค์ (Goals and Objectives)
    2.ข้อมูลเข้า (Inputs)
  - ยอดขายสินค้า ราคาขายของกิจการ
  - ราคาขายของคู่แข่งขัน ยอดขายของคู่แข่งขัน
    3. ตัวประมวลผล (Processor) คือ เครื่องมือที่ใช้ในการแปลงสภาพจากข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ มักใช้ คอมพิวเตอร์ทำงาน
  - การคำนวณ การเรียงลำดับ
  - การคิดร้อยละ
  - การจัดหมวดหมู่ การจัดทำกราฟ ฯลฯ
    4. ข้อมูลออก หรือผลลัพธ์ (Output) คือ สารสนเทศที่มีประโยชน์ต่อผู้ใช้
    5. การป้อนกลับ (Feedback)
    6.การ เก็บ รักษาข้อมูล (Data Storage)
    7. คำสั่งและขั้นตอนการ ปฏิบัติงาน (Instructions and Procedures)
    8. ผู้ใช้ (Users)
    9. การควบคุมและรักษา ความปลอดภัยของข้อมูล (Control and Security Measures)

 

     ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (MIS) หมายถึง ระบบที่รวบรวมและจัดเก็บข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ทั้งภายใน และภายนอกองค์การอย่างมีหลักเกณฑ์ เพื่อนำมาประมวลผลและจัดรูปแบบให้ได้สารสนเทศที่ช่วยสนับสนุนการทำงาน และการตัดสินใจในด้านต่าง ๆ ของผู้บริหารเพื่อให้การดำเนินงานขององค์การเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาโดยที่เราจะเห็นว่า MIS จะประ กอบด้วยหน้าที่หลัก 2 ประการ ดังนี้
  1. สามารถเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ทั้งจากภายในและภายนอกองค์การมาไว้ด้วยกันอย่างเป็นระบบ
 2. สามารถทำการประมวลผลข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้ได้สารสนเทศที่ช่วย สนับสนุนการปฏิบัติงานและการบริหารงานของผู้บริหาร
ดังนั้นถ้าระบบใดประกอบด้วยหน้าที่หลักสองประการ ตลอดจนสามารถปฏิบัติงานในหน้าที่หลักทั้งสองได้อย่างครบถ้วน และสมบูรณ์ ระบบนั้นก็สามารถถูกจัดเป็นระบบ MIS ได้

        เ ท ค โ น โ ล ยี ส า ร ส น เ ท ศ ห รื อ ไ อ ที (Information Technology, IT) คือ การประยุกต์ใช้ความรู้ทางด้านคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์โทรคมนาคม เพื่อรวบรวม จัดเก็บ จัดการ จัดส่ง ค้นหา เรียกใช้ กระจายออก และติดตาม ข้อมูลต่างๆ เทคโนโลยีสารสนเทศนี้เกี่ยวข้องกับองค์กร หรือกิจการใน เทคโนโลยีสารสนเทศ (IT) คืออะไร เทคโนโลยีสารสนเทศนี้เกี่ยวข้องกับองค์กร หรือกิจการใน ธุรกิจต่างๆ ในเรื่องการช่วยให้การดําเนินงานต่างๆ เป็นไปอย่าง สะดวก ราบรื่น สัมฤทธิผล และมีประสิทธิภาพมากขึ้น

       เทคโนโลยีสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับ นักบัญชีมีอะไรบ้าง

   1. เทคโนโลยีพื้นฐาน เช่น คอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ท และการแก้ปัญหาเบื้องต้น 

  2.การทํางานจากระยะไกล (Remotely online working)  เครื่องมือเครื่องใช้สํานักงาน เช่น Scanner, Fax, Printer 

   3.เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการติดต่อสื่อสารทั่วไป 

   4.อีเมล (Email) โปรแกรมเพื่อการสื่อสารอืนๆ เช่น Line, Skype

   ระบบสารสนเทศทางการบัญชี ซึ่งองค์ประกอบส่วนหนึ่งได้แก่ 

      - โปรแกรมสําเร็จรูปทางการบัญชี โปรแกรมจัดการฐานข้อมูล

       เทคโนโลยีสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับ นักบัญชีมีอะไรบ้าง

   ความรู้อื่นเกี่ยวกับไอทีที่นักบัญชีควรมี เช่น

    - การรักษาข้อมูลที่เป็นความลับ (Security & control of sensitive data)

    - กฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมภายในของกิจการที่ใช้ โปรแกรมสําเร็จรูปทางการบัญชี 

     AIS จะให้ความสำคัญกับการรวบรวมข้อมูลและการติดต่อสื่อสารทางการเงิน ซึ่งเป็นกระบวนการติดต่อสื่อสารมากกว่าการวัดมูลค่า โดยที่ AIS จะแสดงภาพรวม จัดเก็บ จัดโครงสร้าง ประมวลข้อมูล ควบคุมความปลอดภัย และการรายงานสารสนเทศทางการบัญชี ปัจจุบันการดำเนินงานและการไหลเวียนของข้อมูลทางการบัญชีมีความซับซ้อนมากขึ้น ทำให้นักบัญชีต้องกำหนดคุณสมบัติของสารสนเทศด้านการบัญชีให้สัมพันธ์กับการดำเนินงานขององค์การ ประการสำคัญ AIS และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการจะมีทั้งส่วนที่แยกออกจากกันและเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน แต่ MIS  จะให้ความสำคัญกับการจัดการสารสนเทศสำหรับการตัดสินใจของผู้บริหาร ขณะที่ AIS จะประมวลสารสนเทศเฉพาะสำหรับผู้ใช้งานทั้งภายในและภายนอกองค์การ เช่น นักลงทุน เจ้าหนี้ และผู้บริหาร เป็นต้